1. Demograficzne – rasa czarna, niski status społeczno-ekonomiczny 2. Przed ciążą – niski wzrost, mała masa ciała, niedożywienie, przewlekłe choroby, wady macicy, urodzenie dziecka w poprzedniej ciąży z małą masą ciała, liczba porodów (żaden lub powyżej 5) 3. Ciążowe – ciąża mnoga, niedokrwistość, choroby płodu, gestoza z nadciśnieniem, stan przedrzucawkowy, zakażenia, zaburzenia krążenia łożyskowego, przedwczesne pęknięcie błon płodowych 4. Społeczno-środowiskowe – niski poziom wykształcenia, nikotynizm, narkomania, alkoholizm, wiek (poniżej 16 a powyżej 35 lat), krótka przerwa między ciążami (< 6 m-cy), stres, nie planowana ciąża, stan wolny matki - w populacji noworodków z zaburzeniami wzrostu wyróżnia się dzieci z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu (IUGR = Intrauterine Growth Retardation) - występujące zmiany są wynikiem działania szkodliwych czynników pochodzenia: I. Matczyne – niski status, gestoza, przewlekłe nadp, choroby układu krążenia i nerek, zaawansowana cukrzyca, niedożywienie, nikotynizm, narkomania, alkoholizm II. Płodowe – ciąża mnoga, wady wrodzone, nieprawidłowości chromosomalne (trisomia 3,13,18,21), zakażenia wewnątrzmaciczne (różyczka, CMV) III. Łożyskowe – niewydolność łożyska, pojedyncza tętnica pępowinowa, rozległe zawały, nieprawidłowy przyczep pępowiny, anastomozy naczyniowe - IUGR stanowi następstwo zahamowania normalnego wzrostu płodu (można to stwierdzić w III trymestrze ciąży na podstawie analizy antropometrycznej w USG) - nie wszystkie noworodki z IUGR muszą być SGA, ponieważ ich masa ciała może być powyżej ustalonej - najczęściej występujące zaburzenia u noworodków w zależności od czasu trwania ciąży oraz masy urodzeniowej ciała: 1. Niedobór należnej masy ciała (SGA) a. niedotlenienie okołoporodowe b. hipoglikemia c. hipokalcemia d. zespół aspiracji smółki e. policytemia f. niestabilna ciepłota ciała g. dysmorfia h. trombocytopenia, przedłużenie czasu trombinowego i. zaburzenia immunologiczne (czynnościowy deficyt funkcji limfocytów T i B, niski poziom immunoglobulin, neutropenia) 2. Nadmierna masa ciała a. hipoglikemia b. urazy mechaniczne 3. Noworodki przenoszone (urodzone po 42 tygodniu ciąży) a. niedotlenienie b. SGA c. hipoglikemia d. aspiracyjne zapalenie płuc 4. Wcześniaki a. zaburzenia oddychania (ZZO, bezdechy), przewlekła choroba płuc, zachłystowe zapalenia płuc i śródmiąższowe b. zaburzenia metaboliczne (hipo-, hiperglikemia, hipokalcemia) c. niestabilna ciepłota ciała (oziębienie) d. niedojrzałość nerek – kwasica, odwodnienie, obrzęki e. łamliwość naczyń włosowatych – wylewy, skaza krwotoczna, krwawienie około- i dokomorowe f. drożny przewód tętniczy g. niedojrzałość wątroby - przedłużona żółtaczka h. zakażenia (posocznica) i. martwicze zapalenie jelit j. trudności w karmieniu doustnym k. zaburzenia układu krzepnięcia l. retinopatia